W "Czeskim Raju" Radoslava Rudiša

Gdzieś w Czeskim Raju znajduje się sauna. Ale nie uczęszczają do niej turyści strudzeni wędrówkami po tym atrakcyjnym regionie. To sauna zbudowana przez miejscowych dla miejscowych, jeszcze za komuny. Spotyka się w niej grupa mężczyzn – młodych, starych i tych w średnim wieku, z wykształceniem i bez, samotnych i z rodzinami lub partnerkami. Faceci mogą tam swobodnie gadać o życiu, babach, historii i polityce. Wzruszać się i złościć. I dziwić się, że za ścianą sauny co jakiś czas rozbrzmiewa chichot kobiet.

To tak tytułem wstępu, zacytowane z okładki, żebyście wiedzieli o czym traktuje książka Radoslava Rudiša, która moim skromnym zdaniem jest doskonałym materiałem na sztukę teatralną. Umieszczenie sauny na scenie nie powinno stanowić większego problemu, wszak nie takie scenografie mogliśmy podziwiać na deskach teatrów. Poza tym postaci wykreowane przez czeskiego pisarza są tak genialne, a ich dialogi, że pozwolę sobie na określenie, tak soczyste, że ewentualny pomysł, by zaprezentować tę opowieść w formie przedstawienia teatralnego byłby strzałem w dziesiątkę. 

Panowie spędzają wolny czas w saunie w Czeskim Raju. Nie mają imion ani nazwisk, mają za to określenia, dzięki którym wiemy, czym się zajmują, kim są itp, itd. Ich rozmowy to w dużej mierze słowne przepychanki, często bardzo zabawne, ale i nuta goryczy czasem się w nich znajdzie. Te konwersacje są do bólu szczere, choć zabarwione ironią i coś mi się wydaje, że są cudownym odzwierciedleniem czeskiej mentalności. Mężczyźni pragną rewolucji, zwrotu w dziejach historii, ale nie mają pojęcia, jaki krok uczynić, by ich marzenia się ziściły. Bolączki dnia codziennego, a zwłaszcza choroby leczą piwem. "Trzy piwa powinien codziennie wypić każdy facet i każda baba. I byłby spokój. Nikt by się nie kłócił. Nie byłoby tylu rozwodów. Wojen by nie było. Żadnych terrorystów by nie było. Na całym świecie byłby pokój, gdyby wszyscy pili trzy piwa dziennie. Ale tylko pilznera". No właśnie, pilzner, cudowny lek na wszystko. Szkoda tylko, że to taka rysa na patriotyzmie, bo wymyślił je Bawarczyk, ale skoro smakuje i działa, to można przymknąć oko. Ewentualnie uznać, że jest czesko-niemieckie. I po sprawie. Tematów mają nasi bohaterowie bez liku. Miłość, przyjaźń, sport, praca, religia. Tak, religia bywa problematyczna. Czesi i Bóg? Hmm, można doznać szoku spacerując ulicami Pragi, bo widok kościoła przerobionego na hotel, choć z zewnątrz w dalszym ciągu przypominającego świątynię, jest dość osobliwy. A co z końcem świata? Być może ten już nastąpił i bardzo podobny jest do szarej rzeczywistości. Skąd zatem kobiecy chichot, który panowie słyszą od czasu do czasu? Czyżby ktoś podsłuchiwał? 

Coraz bardziej lubię i cenię sobie spotkania z czeską literaturą, zwłaszcza tą współczesną. Po ostatnich zachwytach nad prozą Radki Denemarkovej obiecałam gościć na blogu kolejnych twórców. Radoslav Rudiš ujął mnie niebanalnym poczuciem humoru i cudowną umiejętnością ubierania w słowa tego, co w Czechach najlepsze. Tę książkę czyta się z ogromną przyjemnością, zresztą to znakomita propozycja na obecne czasy, doskonała pigułka rozweselająca, ale też spora dawka prawdy o naszych południowych sąsiadach. 

Autor: Radoslav Rudiš 

Tytuł: "Czeski Raj"

Przekład: Katarzyna Dudzic-Grabińska

Oprawa: miękka

Ilość stron: 199

Rok wydania: 2020

Książkowe Klimaty